روانکار های قابل قبول زیست‌ محیطی (EALs): گامی به سوی نگهداری پایدار و ایمن ماشین‌آلات

روانکارهای سنتی، علی‌رغم عملکرد مناسب، با خطرات زیست‌محیطی قابل توجهی همراه هستند. از همین رو، روانکارهای قابل قبول زیست‌ محیطی یا EALs (Environmentally Acceptable Lubricants) به عنوان جایگزینی ایمن و پایدار مورد توجه قرار گرفته‌اند.

تعریف و ویژگی‌های کلیدی EAL

EALها روانکارهایی هستند که به‌صورت خاص برای کاهش آسیب‌های زیست‌ محیطی طراحی شده‌اند. این مواد در صورتی که در محیط منتشر شوند (به‌ ویژه در محیط‌ های آبی)با کمترین اثر منفی، تجزیه می‌شوند. 2 ویژگی اصلی برای EALها تعریف شده است:

1. زیست‌تخریب‌پذیری بالا (معمولا بیش از 60% تجزیه در 28 روز)

2. عدم تجمع زیستی، یعنی این مواد در زنجیره غذایی انباشته نمی‌شوند و آسیب بلند مدتی وارد نمی‌کنند.

چرا به EAL نیاز داریم؟

استفاده گسترده از روانکارهای نفتی سنتی منجر به آلودگی طولانی‌ مدت خاک، آب و حیات وحش شده است. حتی نشت‌های کوچک روغن در ماشین‌آلات می‌تواند آثار مخربی در محیط زیست داشته باشد. در محیط‌های دریایی، این آلودگی می‌تواند وارد زنجیره غذایی شود و به‌ مرور زمان در بدن موجودات زنده تجمع پیدا کند.

از این‌رو، سازمان‌ها و دولت‌ها قوانین سخت‌گیرانه‌ تری را اجرا کرده‌اند. به‌عنوان نمونه، اجازه‌نامه عمومی کشتی‌ها (VGP) که توسط آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا تنظیم شده، استفاده از EALها را در نواحی تماس روانکار با دریا اجباری کرده است. بنابراین، صنایع دریایی، ساخت‌ و ساز، معدن و سایر بخش‌هایی که در تماس مستقیم یا غیرمستقیم با محیط زیست هستند، ملزم به بررسی جایگزینی EAL شده‌اند.

انواع روانکارهای EAL

EALها معمولا از منابع تجدیدپذیر یا ترکیبات سنتزی سازگار با محیط ساخته می‌شوند. انواع رایج آن‌ها شامل:

• روغن‌های گیاهی مثل روغن سویا، کانولا و آفتابگردان که زیست‌ تخریب‌ پذیر و غیر سمی هستند؛

• استرهای سنتزی که از ترکیب الکل‌ها و اسیدهای چرب تولید می‌شوند؛

• پلی‌آلکایلن گلیکول‌ها (PAG) که دارای پایداری حرارتی بالا و خواص ضد سایش مناسب هستند.

هرکدام از این گزینه‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند، اما همگی نسبت به روانکارهای نفتی استاندارد، آسیب محیطی به‌ مراتب کمتری ایجاد می‌کنند.

مزایای کاربرد EAL

فراتر از تطابق با مقررات، استفاده از EAL مزایای عملی و اقتصادی قابل توجهی دارد. این روانکارها در بسیاری از موارد عملکردی برابر یا حتی بهتر از روانکارهای سنتی دارند. مثلا کاهش اصطکاک و افزایش عمر مفید تجهیزات از جمله اثرات مثبت استفاده از EAL است.

علاوه بر آن، کاهش ریسک نشت زیان‌ بار، صرفه‌ جویی در هزینه‌های پاکسازی محیط، جلوگیری از پرداخت جریمه‌های سنگین و کاهش زمان خواب تجهیزات، از جمله مزایای اقتصادی استفاده از روانکارهای زیست تخریب ‌پذیر هستند.

نوآوری‌های اخیر در حوزه EAL

توسعه EALها با استفاده از مواد بازیافتی یا ضایعات کشاورزی یکی از روندهای نوید بخش در این صنعت است. پیشرفت‌های فناورانه امکان ساخت روانکارهایی با خواص مکانیکی بسیار خوب و اثرات زیست‌محیطی ناچیز را فراهم کرده‌اند. همچنین، تحقیقات جدید در حال بررسی بهینه‌سازی ویسکوزیته، پایداری اکسیداتیو و توان روان‌سازی این مواد هستند تا جایگزینی کامل برای روغن‌های سنتی فراهم شود.

نتیجه‌ گیری

در دنیای امروز که پایداری و ایمنی زیست‌ محیطی بیش از پیش اهمیت یافته‌اند، روانکارهای قابل قبول زیست‌ محیطی به عنوان راهکاری علمی، عملی و اقتصادی مطرح شده‌اند. با در نظر گرفتن ترکیبی از عملکرد مناسب، کاهش آسیب زیستی و تطابق با مقررات، EALها بهترین انتخاب برای صنایعی بوده که به دنبال نگهداری ایمن و پایدار ماشین‌آلات خود هستند. به نظر می‌رسد آینده روان‌کاری صنعتی در گرو پذیرش و توسعه بیشتر این فناوری‌ ها خواهد بود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به منبع این نوشته مراجعه کنید.