افزودنی‌های روی (ZDDP) در روغن موتور: مزایا، عملکرد و محدودیت‌ها

این ترکیبات عمدتا به‌ صورت زینک دی‌آلکیل‌دیتیوفسفات (ZDDP) به کار می‌روند که دارای ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی برای بهبود روانکاری و کاهش سایش قطعات موتور است. در این مقاله، به بررسی مزایا، عملکرد و محدودیت‌های استفاده از این افزودنی‌ها در روغن موتور می‌پردازیم.

عملکرد افزودنی ZDDP

افزودنی ZDDP به‌ عنوان یک ماده قطبی دارای قابلیت جذب به سطوح فلزی موتور است. این خاصیت باعث ایجاد یک لایه محافظ نازک بر روی قطعات فلزی می‌شود که به کاهش اصطکاک و سایش کمک می‌کند. این ترکیب همچنین به‌عنوان عامل ضد‌زنگ عمل کرده و از خوردگی و اکسیداسیون سطوح فلزی جلوگیری می‌کند.

مزایای استفاده از افزودنی‌های روی در روغن موتور

1. کاهش سایش و افزایش عمر موتور: هنگامی که قطعات موتور تحت فشار و حرارت بالا قرار می‌گیرند، ZDDP با ایجاد یک فیلم روانکار، از تماس مستقیم فلز با فلز جلوگیری کرده و میزان سایش را کاهش می‌دهد.

2. محافظت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی: این افزودنی از تشکیل رطوبت و مواد خورنده روی قطعات جلوگیری می‌کند، که در نتیجه، طول عمر موتور افزایش می‌یابد.

3. افزایش پایداری حرارتی روغن: ZDDP می‌تواند در برابر افزایش دما مقاومت کرده و مانع از تخریب سریع روغن در شرایط سخت عملیاتی شود.

4. کاهش اکسیداسیون روغن موتور: اکسیداسیون یکی از فرآیندهای تخریبی روغن است که موجب کاهش کیفیت روانکاری و تشکیل رسوبات می‌شود. این افزودنی از این فرآیند جلوگیری کرده و موجب افزایش طول عمر روغن می‌شود.

چالش‌ها و محدودیت‌های ZDDP

با وجود مزایای قابل‌ توجه، استفاده از ZDDP محدودیت‌هایی نیز دارد:

1. کاهش عملکرد مبدل کاتالیستی خودرو: مطالعات نشان داده‌اند که مقادیر زیاد این افزودنی می‌تواند روی عملکرد مبدل‌های کاتالیستی تاثیر منفی گذاشته و منجر به افزایش انتشار آلاینده‌ها شود.
2. کاهش میزان افزودنی در روغن‌های جدید: با توجه به استانداردهای زیست‌محیطی سختگیرانه، تولیدکنندگان روغن در حال کاهش میزان ZDDP و استفاده از جایگزین‌های دیگر مانند افزودنی‌های مبتنی بر مولیبدن هستند که عملکرد مشابهی دارند اما تاثیر منفی کمتری بر مبدل‌های کاتالیستی می‌گذارند.
3. نیاز به تعویض منظم روغن موتور: در طول زمان، این افزودنی در روغن مصرف شده و اثر آن کاهش می‌یابد. این مسئله نیاز به تعویض منظم روغن موتور را ضروری می‌سازد تا عملکرد بهینه آن حفظ شود.

نتیجه‌گیری

افزودنی‌های روی (ZDDP) یکی از مهم‌ترین ترکیبات در روغن موتور هستند که به کاهش سایش، جلوگیری از زنگ‌زدگی و افزایش عمر موتور کمک می‌کنند. با این حال، تاثیرات منفی آن بر مبدل‌های کاتالیستی باعث شده که تولیدکنندگان به دنبال کاهش میزان این افزودنی و استفاده از جایگزین‌های جدید باشند. بنابراین، انتخاب روغن مناسب با توجه به نوع موتور و استانداردهای زیست‌محیطی از اهمیت بالایی برخوردار است. اگرچه ZDDP هنوز یکی از موثرترین افزودنی‌ها در روانکاری موتور محسوب می‌شود، آینده این ترکیب به توسعه فناوری‌های جایگزین بستگی دارد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به منبع این نوشته مراجعه کنید.